Budowa studni głębinowej - przepisy w 2021 r.
Z roku na rok coraz więcej osób rozważa budowę własnej studni głębinowej. Wysokie ceny wody z sieci, lokalizacje pozbawione wodociągu, chęć uniezależnienia się od awarii i ograniczeń dostawców – wszystko to sprawia, że własne ujęcie wody staje się realną alternatywą dla wodociągu. Coraz częściej studnia nie jest tylko „awaryjnym” źródłem wody, ale podstawą zasilania domu jednorodzinnego, ogrodu, a nawet niewielkiego gospodarstwa czy firmy.
Trzeba jednak pamiętać, że oprócz kwestii technicznych (doboru pompy, średnicy odwiertu czy głębokości lustra wody) ogromne znaczenie mają również wymogi formalne. Taka inwestycja musi być wykonana zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa wodnego i budowlanego, a także z zachowaniem odpowiednich odległości od zabudowy, szamba czy granic działki. Poniżej omawiamy, jak wygląda budowa studni głębinowej w świetle przepisów obowiązujących w 2026 r., jakie formalności trzeba spełnić oraz o jakich odległościach i wymaganiach technicznych pamiętać, aby studnia była legalna, bezpieczna i funkcjonalna przez wiele lat.
Pozwolenie na budowę własnej studni
Zgodnie z aktualnym Prawem budowlanym, budowa studni na potrzeby własnego gospodarstwa domowego co do zasady nie wymaga pozwolenia na budowę, o ile spełnione są określone warunki głębokości i wydajności. W praktyce jednak większość starostw wymaga co najmniej zgłoszenia robót budowlanych, dlatego jeszcze przed rozpoczęciem wiercenia studni głębinowej warto skontaktować się z lokalnym urzędem i potwierdzić aktualne wymagania formalne.
Jeżeli chcesz poznać techniczne etapy realizacji odwiertu, warto dodatkowo zajrzeć do poradnika: "wiercenie studni głębinowej krok po kroku" . To dobre uzupełnienie wiedzy prawnej o praktyczne wskazówki wykonawcze.
Kiedy studnia nie wymaga pozwolenia wodnoprawnego?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami Prawa wodnego, budowa studni nie wymaga pozwolenia wodnoprawnego, jeżeli łącznie spełnione są dwa kluczowe warunki:
- głębokość studni nie przekracza 30 metrów,
- średnioroczna dobowa ilość pobieranej wody nie przekracza 5 m³ na dobę.
Spełnienie powyższych parametrów oznacza, że budowa studni mieści się w tzw. zwykłym korzystaniu z wód na potrzeby własnego gospodarstwa domowego. W takiej sytuacji inwestor najczęściej ogranicza się do zgłoszenia robót budowlanych, a formalności są zdecydowanie prostsze niż przy dużych ujęciach wody. Jeśli chcesz lepiej oszacować koszty całej inwestycji (od odwiertu po osprzęt), pomocny będzie poradnik: "ile kosztuje studnia głębinowa".
Jeżeli jednak studnia ma być wykorzystywana do celów innych niż bytowe, np. do działalności gospodarczej lub rolniczej na większą skalę, albo planowany pobór wody przekroczy 5 m³ na dobę, wówczas wymagane jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego oraz bardziej rozbudowanej dokumentacji.
Kiedy wymagane jest pozwolenie wodnoprawne?
Pozwolenie wodnoprawne jest konieczne w szczególności wtedy, gdy:
- studnia ma głębokość większą niż 30 m, lub
- średnioroczna dobowa ilość pobieranej wody przekroczy 5 m³, lub
- woda ze studni ma służyć prowadzeniu działalności gospodarczej (np. zakład produkcyjny, ferma, gospodarstwo rolne o dużej skali).
W takich przypadkach inwestor musi liczyć się z koniecznością przygotowania pełnej dokumentacji i złożenia wniosku do Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie”. Warto pamiętać, że przy dużych ujęciach wody odpowiedni dobór pompy i osprzętu ma ogromne znaczenie – błędy na tym etapie skutkują później awariami i wysokimi kosztami eksploatacji. Jak ich uniknąć, dobrze pokazuje poradnik" "najczęstsze błędy przy budowie studni głębinowej".
Jakie dokumenty trzeba przygotować przy dużych ujęciach?
Jeśli przekraczasz progi „zwykłego korzystania z wód” i konieczne jest pozwolenie wodnoprawne, do Wód Polskich należy złożyć m.in.:
- odpowiedni wniosek wraz z operatem wodnoprawnym,
- opis planowanej działalności i sposobu korzystania z wód,
- aktualną dokumentację hydrogeologiczną terenu,
- wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzję o warunkach zabudowy,
- wypisy z rejestru gruntów dla nieruchomości w zasięgu oddziaływania studni,
- decyzję o uwarunkowaniach środowiskowych (jeżeli jest wymagana),
- projekt gospodarowania wodą,
- dowód uiszczenia opłaty skarbowej za wydanie pozwolenia wodnoprawnego (jej aktualną wysokość należy każdorazowo sprawdzić w obowiązujących przepisach o opłacie skarbowej).
W przypadku działania przez pełnomocnika konieczne jest także pełnomocnictwo wraz z opłatą skarbową. Procedura jest wieloetapowa, ale w zamian otrzymujesz formalną zgodę na korzystanie z ujęcia o dużej wydajności, co bywa niezbędne w przypadku większych inwestycji.
Dlaczego dokumentacja jest tak rozbudowana?
Rozbudowana dokumentacja ma chronić interes nie tylko samego inwestora, ale też sąsiadów i lokalne środowisko. Głębokie ujęcia wód mogą oddziaływać na poziom wód gruntowych w okolicy, a nawet na inne studnie. Z tego powodu w postępowanie często włączone są także inne podmioty – np. właściciele sąsiednich działek, którzy są informowani o toczącej się sprawie poprzez obwieszczenia w urzędzie gminy lub starostwie.
Pozwolenie wodnoprawne należy uzyskać przed rozpoczęciem robót. Jeśli wniosek zawiera braki formalne, Wody Polskie mogą wezwać inwestora do ich uzupełnienia w określonym terminie. Brak reakcji może skutkować pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia lub jego odrzuceniem. Dopiero pozytywna decyzja administracyjna, opatrzona numerem pozwolenia, daje zielone światło do rozpoczęcia prac.
Wymagania dotyczące lokalizacji i budowy studni
Nowa studnia musi zostać wykonana w miejscu spełniającym wymagania określone w przepisach dotyczących warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zanim zlecisz odwiert, koniecznie sprawdź, czy da się zachować minimalne odległości od istniejącej zabudowy oraz infrastruktury działki.
Odległość mierzona od osi planowanej studni nie może być mniejsza niż:
- 5 m od granicy działki, na której zostanie wykonana studnia (z możliwymi wyjątkami, jeśli zachowane są inne wymagania),
- 7,5 m od osi najbliższego przydrożnego rowu,
- 15 m od obiektów inwentarskich i zbiorników służących do gromadzenia nieczystości (np. szczelne szamba),
- 30 m od najbliższego przewodu kanalizacji rozsączającej z przydomowej oczyszczalni biologicznej,
- 70 m od nieutwardzonych wybiegów dla zwierząt gospodarskich oraz przewodów rozsączających bez pełnej biologicznej oczyszczalni.
Wyjątki od powyższych odległości przewiduje się m.in. dla studni służących wyłącznie do nawadniania, ale każdorazowo wymaga to analizy lokalnych warunków i przepisów. W praktyce sensowne jest też takie usytuowanie studni, aby ułatwić montaż i serwis pompy głębinowej oraz osprzętu. Przy planowaniu całej instalacji warto dodatkowo przeanalizować ofertę kategorii pompy głębinowe – odpowiedni dobór urządzenia do głębokości i średnicy odwiertu ma kluczowe znaczenie dla późniejszej eksploatacji.
Budowa studni a najczęstsze błędy inwestorów
Nawet najlepiej napisane przepisy nie uchronią inwestora przed problemami, jeśli na etapie planowania lub realizacji popełnione zostaną typowe błędy: zła lokalizacja, zbyt niska średnica rury studziennej, niedoszacowana wydajność ujęcia, przypadkowo dobrana pompa czy zignorowanie kwestii jakości wody (konieczności montażu odżelaziacza lub zmiękczacza). Dlatego przed podjęciem decyzji o inwestycji w studnię warto skonsultować się zarówno z doświadczonym wykonawcą, jak i z ekspertem od doboru pomp oraz osprzętu.
Ekipa WaterMark od lat pomaga w doborze pomp głębinowych, osprzętu i wyposażenia studni – od głowic studziennych, przez wyłączniki ciśnieniowe, aż po rozbudowane zestawy hydroforowe. W razie wątpliwości dotyczących dokumentów, wymagań technicznych czy doboru urządzeń, zawsze możesz się z nami skontaktować telefonicznie lub mailowo.
Budowa studni głębinowej – podsumowanie (stan na 2026 r.)
Podsumowując, budowa studni głębinowej w 2026 r. nadal jest możliwa bez nadmiernych formalności, jeśli:
- głębokość ujęcia nie przekracza 30 m,
- dobowy pobór wody nie większy niż 5 m³ i nie jest ona wykorzystywana do działalności gospodarczej,
- zachowane są wymagane odległości od budynków, granic działki oraz zbiorników na nieczystości.
Przy większych ujęciach lub wykorzystaniu wody do celów komercyjnych wymagane jest pozwolenie wodnoprawne oraz rozbudowana dokumentacja techniczna i środowiskowa.
Niezależnie od skali inwestycji, przed rozpoczęciem robót warto:
- sprawdzić aktualne przepisy w lokalnym urzędzie i w Wodach Polskich,
- wykonać badanie parametrów wody i gruntu,
- skorzystać z pomocy specjalistów w doborze pompy, osprzętu i ewentualnych filtrów.
Stan prawny może się zmieniać, dlatego zawsze warto zweryfikować aktualne wymogi przed rozpoczęciem budowy studni. Jeżeli planujesz inwestycję w najbliższym czasie, zachęcamy do kontaktu z ekspertami WaterMark – pomożemy dobrać nie tylko pompę i osprzęt, ale także wskażemy, na co zwrócić uwagę, aby studnia była bezpieczna, wydajna i zgodna z przepisami.